-
توسط: بهار هاشمی
- زمان مورد نیاز برای مطالعه این مطلب : 9 دقیقه
- نظرات: 0
اسکار پوست چیست ؟ و نحوه ترمیم آن
اسکار چیست؟
اسکار یا جای زخم به زبان ساده، جای زخم باقی مانده در پوست است. اسکار روش طبیعی بدن برای التیام و جایگزینی پوست تخریب شده یا آسیب دیده است. اسکار معمولاً از بافت فیبری تشکیل شده است. اسکار ممکن است به دلایل مختلف از جمله عفونت، جراحی، جراحت یا التهاب بافت ایجاد شود. اسکار جای زخم ممکن است در هر جایی از بدن ایجاد شود و ترکیب اسکار آن نیز ممکن است متفاوت باشد. ظاهر یک اسکار میتواند صاف، توده های شکل، فرورفته یا رنگی بوده و حتی ممکن است دردناک نیز باشد. ظاهر نهایی اسکار به عوامل زیادی از جمله نوع پوست و محل آن روی بدن، جهت زخم، نوع آسیب، سن فرد و وضعیت تغذیه او بستگی دارد.
چگونه میتوان جای زخم را کوچک کرد؟
درمانی پوستی خاصی که درمانگر ممکن است به شما پیشنهاد کند بر اساس موارد زیر تعیین میشود:
- سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی شما
- شدت و علائم اسکار
- نوع و محل اسکار
- تحمل شما نسبت به داروها و روشهای درمانی خاص
- انتظارات شما نسبت به روند درمان
- نظر و ترجیح شما
اسکارها معمولاً با گذشت زمان محو میشوند و از بین میروند. آرایش نیز میتواند به پوشاندن جای زخم در حین بهبود کمک کند. برخی از اسکارها را میتوان با روشهای درمانی پوستی خاص به حداقل رساند. با این حال، درمان فقط میتواند ظاهر یک اسکار را بهبود ببخشد و نمیتواند آن را به طور کامل پاک کند.
موارد زیر برخی از رایجترین روشهایی هستند که کمک می کنند اسکار کوچکتر شده محو شود:
- درم ابریژن. روش درم ابریژن را میتوان برای کوچک کردن اسکارهای کوچک، ناهمواری های جزئی سطح پوست، اسکارهای ناشی از جراحی و آکنه استفاده کرد. همانطور که از نام آن پیداست، درم ابریژن شامل برداشتن لایه های بیرونی پوست با یک دستگاه الکتریکی که پوست را سایش میدهد. با استفاده از این روش سطح پوست صاف تر و شادابتر به نظر میرسد.
- لایه برداری شیمیایی. لایه برداری شیمیایی معمولاً برای به حداقل رساندن آسیب ناشی از نور خورشید، از بین بردن پیگمنت های رنگی (رنگدانه) و زخمهای سطحی پوست استفاده میشود. در این روش لایه خارجی پوست با استفاده از مواد شیمیایی برداشته میشود. با حذف لایه خارجی، پوست بازسازی شده و در اغلب موارد ظاهر پوست نیز بهبود مییابد.
- تزریق کلاژن. در این روش کلاژن (که از کلاژن خالص گاوی ساخته شده است) زیر پوست تزریق میشود. این کلاژن، جایگزین کلاژن طبیعی از دست رفته بدن میشود. به طور کلی تزریق کلاژن برای درمان چین و چروک، جای زخم و خطوط صورت استفاده میشود. چندین ماده دیگر نیز وجود دارد که میتوان آنها را به پوست تزریق کرد.
- تزریق کورتیزون. تزریق این ماده به پوست میتواند باعث نرم شدن و در نتیجه کوچکتر جای زخمهای با بافت سفت شود. کلوئیدها و اسکارهای هیپرتروفیک معمولاً پس از تزریق استروئید داخل آن نرم تر میشوند.
- کرایوتراپی یا کرایوسرجری. کرایوسرجری میتواند با انجماد لایه های خارجی پوست به کاهش اندازه اسکارها کمک کند. یخ زدن باعث می شود که پوست تاول بزند.
- لایه برداری با لیزر. در لایه برداری با لیزر، پرتو نور با انرژی بالا برای سوزاندن پوست آسیب دیده استفاده میکند. همچنین از این روش میتوان از برای کاهش چین و چروک و اصلاح اسکارهای هیپرتروفیک استفاده کرد.
- پیوند پوست (گرافت پانچ). گرافت پانچ قطعات کوچک پوست هستند که به قسمت زخم شده پوست پیوند داده میشوند. در این روش برای از بین بردن جای زخم، سوراخی در پوست ایجاد میشود و در ادامه جای زخم با پوست سالم و بدون زخم (از پشت لاله گوش) پیوند داده میشود. پیوند پوست میتواند اسکارهای عمیق ناشی از آکنه را درمان کند
- اصلاح اسکار پوست با جراحی. اصلاح اسکار با جراحی شامل برداشتن کل اسکار با جراحی و پیوند دادن مجدد پوست است. اگر چه در این روش یک اسکار جدید تشکیل می شود، اما این جراحی درمان جای زخم باعث می شود که جای زخم کمتر مشخص باشد. این روش معمولاً برای اسکارهایی انجام میشود که سطح زیاد یا قدیمی دارند، اسکارهایی که به روش نامناسبی بهبود یافته اند، یا اسکارهایی که در نقاط از پوست که در معرض دید هستند.
- پرتو درمانی. پرتو درمانی معمولاً برای رفع اسکار استفاده نمیشود و معمولا از آن برای درمان زخم های مقاوم به درمان های دیگر استفاده می گردد.
انواع مختلف اسکار پوست و روش درمان آنها چیست؟
گاهی پس از بهبود زخم اسکارهای غیر طبیعی به وجود می آیند. انواع مختلفی از اسکار وجود دارد، از جمله:
اسکارهای کلوئیدی
این نوع اسکارها، دستهای از بافتهای ضخیم، مدور و نامنظم هستند که روی پوست محل زخم (اما فراتر از لبه های زخم) ایجاد میشوند. این اسکارها در مقایسه با پوست طبیعی اطراف آن، قرمزتر یا تیره تر هستند. کلوئیدها از کلاژنی تشکیل میشوند که بدن پس از بهبود زخم تولید میکند. این اسکارها ممکن است در هر جایی از بدن ظاهر شوند. اما بیشتر در قفسه سینه، پشت، شانه ها و لاله گوش دیده میشوند. این نوع اسکار بیشتر در افرادی با پوست تیره رخ میدهد. اسکارهای کلوئیدی ممکن است تا یک سال پس از آسیب اولیه به پوست نیز ایجاد شوند.
درمان اسکارهای کلوئیدی متفاوت بوده و چندان ساده نیست. همچنین امکان بازگشت آنها پس از درمان نیز هست. برای درمان جای زخم آنها، از روش های زیر میتوان استفاده کرد:
- تزریق استروئید. استروئیدها مستقیماً به بافت اسکار تزریق میشوند تا خارش، قرمزی و احساس سوزش را در آن نواحی کاهش دهند. گاهی اوقات، تزریق استروئید میتواند باعث کاهش اندازه اسکار شده و سبب نرم شدن بافت آن شود. ضعیف شدن و رنگ پریدگی پوست از عوارض جانبی اصلی است.
- کرایوتراپی. در این روش جای زخم با سرما منجمد میشود.
- فشار درمانی. در این روش، از یک دستگاه فشاری استفاده میشود که ناحیه اسکار را با آن میپوشانند. این وسیله را میتوان در روز و شب تا حداکثر 4 تا 6 ماه پوشید. البته اینکه تاًثیرگذار است یا نه هنوز چندان تایید نشده است..
- دی اکسید سیلیکون. به صورت ژل یا پد استفاده شده و میتواند به نرم شدن و کاهش قرمزی کلوئیدها کمک کند.
- عمل جراحي. اگر اسکار کلوئید با هیچ یک از روشهای بالا برطرف نشد ممکن است نیاز به جراحی باشد. در این نوع جراحی مستقیماً جای زخم را برش داده و دو لبه زخم را به هم رسانده و آنها را با بخیه میبندند. گاهی نیز برای کمک به بستن زخم از پیوند پوست استفاده میشود. در این عمل پوست سالم به ناحیه اسکار که برداشته شده است پیوند داده میشود. پیوند پوست با برداشتن تکه هایی از پوست سالم از ناحیه دیگری از بدن و چسباندن آن به ناحیه مورد نیاز انجام میشود. جراحی معمولاً روی اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدها انجام نمیشود، زیرا احتمال بازگشت اسکار زیاد بوده و یا حتی ممکن است کلوئید بزرگتری ایجاد شود.
- جراحی با لیزر. اسکارها را میتوان با انواع مختلف لیزر (بسته به علت اصلی اسکار) درمان کرد. همچنین می توان از لیزر برای صاف کردن جای زخم، از بین بردن رنگ غیر طبیعی و صاف کردن آن استفاده کرد. معمولاً روش لیزر درمانی برای اسکارها همراه با سایر روش های درمانی از جمله تزریق استروئید، استفاده از پانسمان های مخصوص و استفاده از بانداژ انجام میشود. صرفنظر از درمان اولیه ای که روی اسکار انجام شده است، احتمالا نیاز به استفاده از ترکیبی از روشهای درمانی است. معمولاً لیزر رنگینهای انتخاب خوبی برای برای درمان جای زخم کلوئیدی است.
- پرتودهی. پرتودهی را میتوان برای اسکارهایی به کار برد که به درمانهای دیگر پاسخ نمیدهند.
اسکار هایپرتروفیک
اسکارهای هایپرتروفیک شبیه اسکارهای کلوئیدی است با این تفاوت که فقط در محدوده مشکل پوستی ایجاد میشوند و احتمالاً بهتر به درمان پاسخ میدهند. این اسکارها نیز ظاهر قرمز رنگ داشته و معمولاً ضخیم و برجسته هستند. اسکارهای هیپرتروفیک معمولاً چند هفته پس از آسیب پوست ایجاد میشوند. اسکار هایپرتروفیک ممکن است به طور طبیعی بهبود یابد. اما روند آن ممکن است تا یک سال یا بیشتر طول بکشد.
برای درمان اسکارهای هیپرتروفیک،در درجه اول از استروئیدها استفاده میشود. اما برای آنها نیز روش درمانی سادهای وجود ندارد. استروئیدها ممکن است به صورت تزریقی تجویز شده یا مستقیماً روی جای زخم اعمال شوند (با این حال گفته می شود کاربرد موضعی ممکن است چندان مفید نباشد). این اسکارها را نیز میتوان با جراحی درمان کرد و معمولاً نیز از تزریق استروئید همراه با جراحی استفاده میشود. تزریق ممکن است تا 2 سال پس از جراحی نیز ادامه یابد تا حداکثر بهبودی حاصل آمده و احتمال بازگشت اسکار را کاهش دهد. اسکارهای هیپرتروفیک نیز مانند اسکارهای کلوئیدی احتمالاً درمان موضعی دی اکسید سیلیکون پاسخ میدهند.
اسکار پوست ناشی از جمع شدن زخم
این نوع اسکار زمانی اتفاق میافتد که ناحیه وسیعی از پوست آسیب دیده و از بین میرود و درنتیجه اسکار به وجود میآید. تشکیل اسکار در این ناحه باعث کشیده شدن لبههای پوست شده و سبب سفت شدن پوست میگرد. در ادامه کاهش اندازه پوست میتواند بر عضلات، مفاصل و تاندونها تأثیر گذاشته و سبب محدودیت حرکتی در فرد شود.
برای درمان این نوع اسکار معمولاً از انواع روش های جراحی استفاده میشود از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیوند پوست یا فلپ پوست. پیوند پوست یا فلپ های پوستی پس از برداشتن بافت اسکار انجام میشود. پیوند پوست شامل جایگزینی یا چسباندن پوست به قسمتی از بدن است که پوست ندارد. پیوند پوست با برداشتن تکهای از پوست سالم از ناحیه دیگری از بدن و چسباندن آن به ناحیه مورد نیاز انجام میشود. فلپ های پوستی شبیه نیز پیوندهای پوستی هستند و برای هر دو آنها از پوست ناحیه دیگری از بدن استفاده میشود. اما تفاوت در این است که فلپهای پوستی دارای سیستم خون رسانی خود هستند. به این معنی که فلپ پوستی شامل عروق خونی، چربی و ماهیچههای زیرین آن است. فلپها مواقعی استفاده میشوند که ناحیهای که پوست آن از بین رفته است، به دلیل آسیب به رگها خونرسانی خوبی ندارد.
- Z-plasty. در این روش درمان جای زخم، برای کاهش میزان انقباض پوست اطراف زخم از یک برش Z شکل استفاده میشود. همچنین ممکن است محل زخم را جابجا کنند تا لبههای آن شبیه به خطوط و چینهای طبیعی پوست باشد. همچنین ممکن است برای کمک به نگه داشتن پوست در جای خود از بخیههای کوچکی نیز استفاده شود.
- اتساع بافت. این روش به نسبت سایر روشها یک تکنیک جدیدتر است. انساع بافت فرآیندی است که طی آن مقدار بافت موجود را افزایش میدهد تا بازسازی صورت گیرد. این روش را معمولاً پس از جراحی فلپ استفاده میکنند.
اسکار ناشی از چسبندگی
چسبندگی نوع دیگری از اسکار است که ممکن است بین اندامهای داخلی نامرتبط به هم ایجاد شود. چسبندگی ممکن است طی برخی جراحی ها سبب ایجاد عوارضی نیز بشود.
ریکاوری پس از جراحی اسکار پوست
برای اینکه حداکثر بهبودی حاصل شود و اسکار شما به بهترین نحو التیام یابد، باید تمام دستورالعمل های گفته شده را انجام دهید. درمانگر شما بسته به نوع جراحی انجام شده، محدودیتهای حرکتی که دارید را به شما گوشزد خواهد کرد. جای زخم را نمیتوان به طور کامل از بین برد و عوامل زیادی در میزان بهبودی اسکار شما تأثیر دارند. برخی از اسکارها بیش از یک سال پس از جراحی طول میکشد تا ظاهرشان بهبود یابد.
یکی از خدمات مرکز زیبایی بهار از بین بردن جای جوش است.در مرکز بهار نسبت به نوع جای جوش یا لک های قهوه ای از روش های مختلف برای درمان استفاده می شود.