-
توسط: بهار هاشمی
- زمان مورد نیاز برای مطالعه این مطلب : 5 دقیقه
- نظرات: 0
تاثیر اشعه ماورای بنفش بر روی پوست
اشعه ماورای بنفش (UV) نوعی پرتو است که به همراه سایر انواع اشعه ها در نور خورشید یافت میشود. البته برخی از لامپ ها مانند لامپ های UV در دستگاه های برنزه کننده، دستگاه های مخصوص خشک کردن لاک ناخن و دستگاه های مورد استفاده توسط پزشکان متخصصان پوست، نیز اشعه ماورای بنفش را ساطع میکنند.
با این وجود، در مورد تاثیر اشعه ماورای بنفش بر روی پوست چه اطلاعاتی دارد؟ آیا میدانستید که این مساله با خطراتی مانند سرطان پوست همراه است. در ادامه به جزئیات بیشتری از تاثیر UV بر روی پوست اشاره خواهیم کرد.
انواع اشعه ماورای بنفش
به طور کلی، سه نوع اشعه UV وجود دارد که عبارتند از:
- اشعه ماورای بنفش نوع A (UVA).قدرت نفوذ UVA خیلی بیشتر از UVB است و به همیندلیل می تواند به لایه های عمیق تر پوست وارد شود. مشخص شده است که نقش مهمی در بروز پیری و چین و چروک های پوست دارد و هم چنین باعث ایجاد سرطان پوست می شود.
- اشعه ماورای بنفش نوع B (UVB).از نظر محققان، این نوع از اشعه ماورای بنفش عامل اصلی آفتاب سوختگی پوست است. چرا که تمایل دارد به لایه های بیرونی پوست آسیب برساند. با این وجود، نمی توان نقش کلیدی آن در ابتلا به سرطان پوست را نادیده گرفت.
- اشعه ماورای بنفش نوع C (UVC).اصولا جو زمین پرتوهای UVC را قبل از رسیدن به سطح زمین جذب میکند. به همین دلیل، این نوع اشعه خورشید با پوست ما در تماس نیست.
نحوه تاثیر UV بر روی پوست
یک ماده شیمیایی در پوست به نام ملانین، قابلیت آن را دارد که با اشعه ماورای بنفش واکنش نشان دهد. در واقع این مساله حالت تدافعی پوست در برابر آثار مضر نور خورشید است. البته ملانین نمیتواند تمام اشعه های خطرناک ماورای بنفش را جذب کند و برخی افراد نیز ملانین زیادی در پوست خود ندارند. از انواع تاثیر اشعه ماورای بنفش بر روی پوست می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آفتاب سوختگی. نوعی آسیب پوستی است و باعث درد، قرمزی و بروز تاول میشود. معمولا زمانی رخ میدهد که میزان تاثیر UV بر روی پوست بیشتر از اثر محافظتی ملانین پوست باشد.
- پیری زودرس پوست.این عارضه که با عنوان پیری نوری(liver spots) نیز یاد می شود، بهمرور زمان باعث ضخیم و چرمی شدن حالت پوست میشود. علائم آن شامل ظهور ککومک، چین و چروک، کاهش کلاژن و افتادگی پوست و گشاد شدن عروق خونی کوچک در پوست است. البته ممکن است در سال های بعد لکه های قهوهای رنگ (لکه های کبدی) نیز روی پوست ایجاد شوند.
- سرطان پوست. اگرچه احتمال ابتلا به سرطان پوست با بالا رفتن سن بیشتر می شود، اما آسیبهای ناشی از تاثیر اشعه ماورای بنفش بر روی پوست از سنین پایین شروع می شوند. به همین دلیل، محافظت در برابر تاثیر UV بر روی پوست باید از دوران کودکی شروع شود.
- آب مروارید. قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش میدهد. در این بیماری عدسی چشم کدر شده و قدرت بینایی کم می شود. اگر به موقع درمان نشود، به مرور زمان منجر به نابینایی می شود.
شاخص UV چیست؟
شاخص UV در واقع نوعی پیش‌بینی رسمی از سوی مرکز هواشناسی است و تخمین می‌زند که چه مقدار اشعه ماورای بنفش نور خورشید به سطح زمین می‌رسد. مطمئنا آگاهی از آن می‌تواند به شما برای برنامه‌ریزی انجام کارهای خارج از منزل و پیشگیری از بروز آفتاب سوختگی کمک کند.
البته شاخص UV قابلیت اطلاع رسانی در مورد اثرات پوشش ابر بر میزان پیش‌بینی شده اشعه ماورای بنفش را نیز دارد. معمولا شاخص UV را در محدوده 0 (کم) تا 11+ (بیش از حد) ذکر میکنند. در ادامه در قالب یک جدول به جزئیات این مساله اشاره کردهایم.
| میزان خطر قرار گرفتن در معرض آسیب اشعه ماورای بنفش نور خورشید | مقادیر شاخص UV |
| کم: اگرچه در این محدوده خطر کمی شما را تهدید میکند، اما اگر احساس میکنید پوست شما در برابر آفتابسوختگی حساس است بهتر است از کرم ضدآفتاب با فاکتور حفاظتی (SPF) حداقل 30 استفاده کنید. | 0 تا 2 |
| متوسط: در این شرایط اگر بیرون از منزل هستید بهتر است از لباس محافظ، عینک آفتابی و کلاه استفاده کنید. حوالی ظهر بیشتر در سایه بمانید و هر 2 ساعت یکبار از کرم ضدآفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنید. | 3 تا 5 |
| زیاد: توصیه میکنیم بهمحض آگاهی از این شاخص، از ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر کمتر در محیطهای بیرون از منزل ظاهر شوید. در غیر این صورت، حتما از لباس محافظ، عینک آفتابی، کلاه و هر 2 ساعت یکبار کرم ضدآفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنید. | 6 تا 7 |
| بسیار زیاد: حتما بین ساعات 10 صبح تا 4 بعدازظهر از خروج از منزل اجتناب کنید. اگر امکان آن برای شما فراهم نیست، باید از لباس محافظ، عینک آفتابی، کلاه و هر 2 ساعت یکبار کرم ضدآفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنید و بیشتر بهدنبال فضاهای دارای سایه باشید. | 8 تا 10 |
| بیشازحد: در این وضعیت خطر شدید آسیب پوستی شما را تهدید میکند و بهتر است اصلا از منزل خارج نشوید. البته در صورت اجبار میتوانید برای مدت کوتاهی با توجه به دستورالعمل ذکرشده در بخشهای قبلی منزل را ترک کنید. | بیشتر از 11 |
راهکارهایی برای کاهش تاثیر UV بر روی پوست و ایمن ماندن در آفتاب
اگرچه برای اغلب افراد قرار گرفتن در معرض نور خورشید مفید است، اما آفتاب گیری زیاد می‌تواند خطرناک باشد. برای کنترل تاثیر اشعه ماورای بنفش بر روی پوست حتما شاخص UV را جدی بگیرید و با لباس و کرم ضدآفتاب از پوست خود محافظت کنید.
در هنگام حضور در بیرون از منزل مراقب شن، آب و برف باشید. زیرا باعث انعکاس بیشتر اشعه ماورای بنفش روی پوست میشوند. مطمانا توجه به این اصول به شما کمک میکند تا خطر ابتلا به سرطان، پیری زودرس پوست و سایر اثرات مضر را کاهش دهید.